Z tego artykułu dowiesz się:

• Ile czasu dzieci mogą spędzać przed ekranem na różnych etapach rozwoju.
• Jak ekrany wpływają na rozwój mózgu dziecka.
• Jak przeciwdziałać nadużywaniu ekranów przez dzieci.
   

Urządzenia ekranowe stały się nieodłącznym elementem współczesnego świata, a ich znaczenie w życiu dzieci rośnie z każdym rokiem. Choć technologia może wspierać edukację i rozwój, nadmierne korzystanie z ekranów niesie poważne konsekwencje zdrowotne i psychologiczne. Kluczowe jest znalezienie równowagi pomiędzy czasem spędzanym online a aktywnościami offline, takimi jak ruch, relacje społeczne i kreatywna zabawa.

 

Ile czasu dziecko może spędzać przed ekranem?

Eksperci rekomendują następujące limity czasu ekranowego, dostosowane do wieku dziecka:

• dzieci do 3 lat – całkowite unikanie , z wyjątkiem sporadycznych wideorozmów (od 18 miesiąca życia, na możliwie dużym ekranie).
• dzieci w wieku 2–5 lat – maksymalnie 1 godzina dziennie; ważne, aby aktywności nie były zbyt interaktywne ani nie zawierały zbyt wielu bodźców dźwiękowych i wzrokowych. Zaleca się, aby rodzic towarzyszył dziecku w aktywnościach cyfrowych.
• dzieci w wieku 6–12 lat – do 2 godzin dziennie.
• nastolatki powyżej 13. roku życia – maksymalnie 4 godziny dziennie, z regularnymi przerwami oraz przestrzeganiem zasad higieny cyfrowej.

Ważne jest nie tylko ograniczanie czasu, ale także dbanie o jakość treści, unikanie ekspozycji na nieodpowiednie materiały oraz zapewnienie równowagi między światem cyfrowym a fizycznym.

Jak ekrany wpływają na rozwój dziecka?

Mózg dziecka intensywnie rozwija się szczególnie w pierwszych latach życia. Aby rozwój przebiegał prawidłowo, dziecko potrzebuje różnorodnych doświadczeń angażujących wszystkie zmysły.

Nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych może:

• ograniczać rozwój społeczny i umiejętności komunikacyjne,
• prowadzić do trudności z koncentracją i z pamięcią,
• zakłócać naturalny rytm snu,
• obniżać motywację do aktywności fizycznej oraz twórczej zabawy.

Badania wskazują, że nadużywanie urządzeń cyfrowych może nawet wpływać na strukturę mózgu dziecka, zwłaszcza na obszary odpowiedzialne za uwagę, kontrolę impulsów i regulację emocji.

Jak przeciwdziałać nadużywaniu ekranów przez dziecko?

Aby wspierać zdrowe nawyki cyfrowe i ograniczyć ryzyko nadużywania ekranów przez dziecko, warto:

• wprowadzić domowe zasady ekranowe – określcie wspólnie, kiedy i w jakich warunkach można korzystać z urządzeń cyfrowych.
• dbać o różnorodność aktywności – zapewniaj dziecku czas na ruch na świeżym powietrzu, czytanie, twórczą zabawę i interakcje społeczne.
• być wzorem do naśladowania – dzieci uczą się przez obserwację, dlatego całą rodziną korzystajcie z mediów cyfrowych w sposób zrównoważony, dbając o balans między czasem online i offline.
• dbać o aktywność fizyczną oraz czas na odpoczynek i regenerację – ruch i odpoczynek są kluczowe dla prawidłowego rozwoju.
• unikać ekranów przed snem – emitowane przez urządzenia cyfrowe niebieskie światło zaburza produkcję melatoniny, utrudniając zasypianie.
• nie wykorzystywać urządzeń cyfrowych jako nagrody lub kary – takie podejście wzmacnia ich atrakcyjność i zwiększa ryzyko uzależnienia.

Pamiętaj

• Nadmiar ekranów stanowi realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju dziecka.
• Ustalaj limity czasu ekranowego, adekwatne do wieku dziecka.
• Dbaj o równowagę, w której ekrany są dodatkiem, a dominują aktywności offline.
• Świadomie dobieraj treści, które dziecko ogląda.
• Konsekwentnie przestrzegaj ustalonych zasad korzystania z ekranów.

Zobacz:

Kampanię społeczną Fundacji Orange „Nie przescrolluj życia”.

• Zobacz jakie miejsce w naszym życiu mogą zajmować ekrany.

Film kampanii społecznej „Zadbaj o dziecięcy mózg” (FDDS, Fundacja Orange). .

• Zastanów się, jak kontrolować czas ekranowy, nie tylko u dziecka, ale również u siebie.

Posłuchaj

Podcast pt. „Dziecięcy mózg a ekrany” (FDDS, Fundacja Orange).

• Usłysz jaki wpływ na rozwój układu nerwowego dziecka mają ekrany.